makrofotografia

Pająk kwietnik - Misumena vatia - to najbardziej znany przedstawiciel rodziny ukośnikowatych (Thomisidae) w Polsce. Jest w naszym kraju jedynym przedstawicielem swojego rodzaju.

Jak to często bywa u pająków samica kwietnika jest znacznie większa od samca, jej ciało osiąga od 8 do 12 mm długości. Głowotułów jest niewielki, odwłok jest duży, lekko trapezowaty. Na głowotułowiu znajdują się cztery pary oczu, dwie pary ułożone z przodu oraz dwie pary bo bokach wzgórka ocznego. Dwie pierwsze pary odnóży krocznych są znacznie większe od pozostałych i są rozstawione ukośnie. Kwietniki potrafią poruszać się we wszystkich kierunkach, również na boki, i do tyłu, co ułatwia im sprawną ucieczkę przed potencjalnymi zagrożeniami.

Pająk kwietnik - Misumena vatia
Pająk kwietnik - Misumena vatia

Samica pająka kwietnika może przyjmować barwę od czysto białej, poprzez kremową i żółtą aż do zielonkawej. Podobnie jak kameleon potrafi dostosować swoje ubarwienie do otoczenia. W celu kamuflażu dostosowuje swoje ubarwienie do koloru kwiatu, na którym aktualnie przebywa. Przy czym nie jest to proces tak szybki jak w przypadku wspomnianego gada. Zmiana ubarwienia u kwietnika następuje stopniowo i jest bardzo czasochłonna. Proces ten zajmuje jej od kilku do kilkunastu dni. Dlatego zdarza się obserwować osobniki, których ubarwienie nie jest dostosowane do otoczenia. Zmiana barwy jest osiągana poprzez zmianę koncentracji żółtego pigmentu w komórkach naskórka. Barwnik ten może być wydalany z odchodami. Czasami na bokach jej odwłoka możemy zauważyć podłużne czerwone lub brązowe smugi.

Samce są dużo mniejsze. Długość ich ciała wynosi od 3 do 5 mm. Samiec ma brązowo-czarny głowotułów, a smukły odwłok jest białawy lub żółtawy z dwoma biegnącymi wzdłuż niego, brązowymi pasami. Pierwsze dwie pary odnóży krocznych są dużo większe, ciemno-brązowe i skierowane ukośnie na boki. Pozostałe dwie pary są żółtawe. Samce nie potrafią zmieniać swojego ubarwienia.

Kwietnik - Misumena vatia
Kwietnik - samica - Misumena vatia

Pająk kwietnik to gatunek pospolity w Polsce, występuje powszechnie na terenie całego kraju. Najczęściej możemy go spotkać na białych lub żółtych kwiatach. Aktywny jest od maja do sierpnia. Wybiera miejsca nasłonecznione, lubi otwarte przestrzenie, łąki, bagna, ogrody, rabaty, obrzeża lasów.

Kwietnik nie buduje sieci łownych. Potrafi produkować nici ale wykorzystuje je jedynie do szybkiego przemieszczania się i budowy kokonu. Na swoje ofiary poluje na kwiatach. Przednie odnóża trzyma szeroko rozłożone, tylnymi trzyma się podłoża i wyczekuje w bezruchu na swoją zdobycz. Kiedy jakiś owad próbuje usiąść na kwiatku, błyskawicznie atakuje zaskoczoną ofiarę, chwyta ją swoimi przednimi odnóżami i wstrzykuje jej jad i enzymy trawienne. Szczękoczułki z gruczołami jadowymi najczęściej wbija w miękkie przewężenie między głową a tułowiem ofiary. Ponieważ tam najłatwiej je wbić, a jad szybko dostaje się do układu nerwowego i uśmierca ofiarę. Następnie kwietnik przystępuje do posiłku, wysysa rozłożone wnętrzności, pozostaje tylko chitynowy oskórek. Ten malutki pająk potrafi upolować dużo większe od siebie owady, najczęściej są to pszczoły, trzmiele i motyle ale zdarzają się też różne muchówki i inne. Dla ludzi kwietnik jest absolutnie niegroźny, jego szczękoczułki są za delikatne, żeby przebić naszą skórę, Ich jad jest groźny tylko dla owadów.

Pająk kwietnik - Misumena vatia
Pająk kwietnik - Misumena vatia

Gody pająka kwietnika odbywają się wiosną i na początku lata. Zanim dojdzie do kopulacji, samiec przez kilka minut chodzi po odwłoku samicy. Podczas kopulacji samiec przez pewien czas zwisa z odwłoka samicy a po zakończeniu, bezpiecznie opuszcza samiczkę i może szukać szczęścia u kolejnej samiczki. Samice kwietnika są wyrozumiałe dla swoich partnerów i nie zjadają ich po kopulacji, co jest zjawiskiem dość powszechnym u wielu, innych pająków.

Miesiąc po kopulacji samica składa jajka na liściu, następnie starannie zawija go przy pomocy nici tworząc kokon, którym się później opiekuje. Zwykle po złożeniu jajek samiczka przestaje jeść i ginie kiedy wylęgną się młode zielone pajączki. Młode kwietniki żyją pośród liści. Przed zimą osiągają 4 mm. Zimę spędzają w ściółce. Dojrzałość płciową osiągają w drugim lub trzecim roku życia.

Ten niewielki pająk, został w 2006 roku, uznany przez The European Society of Arachnology. europejskim pająkiem roku.


Królestwo: Zwierzęta (Animalia)

Gromada: Pajęczaki (Arachnida)

Rząd: Pająki (Araneae)

Rodzina: Ukośnikowate (Thomisidae)

Gatunek: Pająk kwietnik (Misumena vatia)