makrofotografia

Odorek zieleniak - Palomena prasina - pluskwiak (Hemiptera) należący do rodziny tarczówkowatych (Pentatomidae).

Ciało odorka zieleniaka ma tarczówkowaty kształt i osiąga od 12 do 14,5 mm długości. Przez większą część roku wierzch jego ciała ma barwę zieloną z czarnym, równomiernie rozmieszczonym punktowaniem. Brzegi odwłoka, stopy oraz dwa ostatnie człony czułków są czerwonawe lub brązowe. Podobną barwę maja też jego oczy. Koniec odwłoka jest brązowy. Spód jest dużo jaśniejszy a punktowanie mniej wyraźne. Jesienią wierzch ciała tego pluskwiaka brązowieje. W ten sposób odorek zieleniak przystosowuje swoją barwę do zmieniających się kolorów liści i ściółki, w której zimuje. Wiosną (po zimowaniu) wraz z pojawiającymi się liśćmi ponownie zielenieje.

Odorek zieleniak - Palomena prasina
Odorek zieleniak - nimfa - Palomena prasina

Odorek zieleniak to jeden z najbardziej pospolitych pluskwiaków w Polsce. Występuje na terenie całego kraju i to dość licznie. Możemy go spotkać w lasach i na terenach otwartych, na łąkach, w zaroślach, ogrodach, a nawet w miastach. Przebywa głównie na liściach drzew, krzewów i roślin zielnych. Żywi się sokiem owoców, najchętniej, jagód, malin, jeżyn, poziomek, wiśni i jarzębiny. Dorosłe owady aktywne są od maja do października. W momencie zagrożenia odorek zieleniak wydziela bardzo nieprzyjemne zapach. Używa do tego specjalnych gruczołów umieszczonych na śródpiersiu.

Odorek zieleniak - Palomena prasina
Odorek zieleniak - Palomena prasina

Do rozrodu odorki przystępują w czerwcu. Porozumiewają się ze sobą za pomocą wibracji. Za pomocą płytek brzusznych odwłoka wytwarzają drgania, które przez nogi przenoszą się na liść. Drgania są wyczuwane przez odbiorcę nogami, w których znajdują się odpowiednie receptory. Wibracyjne sygnały (wabiące, zalotne i konkurencyjne) wytwarzają zarówno samce, jak i samice. Po takiej rozmowie dochodzi do kopulacji, w czasie której pluskwiaki są ze sobą szczepione końcówkami odwłoków. Wkrótce samica składa 3-4 złoża po 25-30 zielonkawo ubarwionych jaj, które umieszcza na spodniej stronie liści. Z jaj wylęgają się zwykle całkowicie zielone lub zielono-czarne larwy (nimfy). Larwy odorka zieleniaka są roślinożerne, żywią się sokiem roślin. Pod koniec lata, po przejściu pięciu wylinek, larwy przeobrażają się w postać dorosłą. Zimują osobniki dorosłe.

W Polsce występuje bardzo podobny do odorka zieleniaka ale dużo rzadziej spotykany odorek jednobarwek (Palomena virridissima), Jednobarwek jest odrobinę mniejszy od zieleniaka. Najłatwiej odróżnić te gatunki po budowie czułków. U odorka jednobarwka drugi człon czułka jest zdecydowanie dłuższy od trzeciego, natomiast u odorka zieleniaka drugi człon czułka ma mniej więcej taką samą długość jak trzeci. Inną cechą pozwalającą odróżnić je od siebie jest kształt przedplecza. U odorka zieleniaka boczne krawędzie jego górnej części są proste, lub minimalnie wklęsłe, natomiast u odorka jednobarwka krawędzie te są zaokrąglone lub minimalnie wypukłe.


Królestwo: Zwierzęta (Animalia)

Gromada: Owady (Insecta)

Rząd: Pluskwiaki (Hemiptera)

Rodzina: Tarczówkowate (Pentatomidae)

Gatunek: Odorek zieleniak (Palomena prasina)