Rębacz szary, rębacz pniowiec - Rhagium mordax - to średniej wielkości chrząszcz należący do rodziny kózkowatych (Cerambycidae). Owad ten osiąga od 13 mm do 25 mm długości. Ubarwienie jest ciemnoszare z żółto-brązowo-czarnym, marmurkowym wzorem. Ciało tak jak u innych kózkowatych jest podłużne i zwęża się ku tyłowi. Na każdej pokrywie skrzydeł znajduje się ciemna plama otoczona żółtą obwódką, dzięki której można go łatwo odróżnić od innych rębaczy. Na niedużej głowie znajdują się skierowane do przodu czułki, jak na kózkę dość krótkie. Na każdym boku niedużego przedplecza znajduje się charakterystyczny wzgórek.
Rębacz szary, rębacz pniowiec - Rhagium mordax
Rębacz pniowiec, jest jednym z najpospolitszych przedstawicieli kózkowatych w Polsce. Występuje na terenie całego kraju. To typowo leśny gatunek związany z drzewami liściastymi. Można go spotkać w lasach liściastych oraz mieszanych. Dorosłe owady (imago) można obserwować od maja do sierpnia, najliczniej na przełomie maja i czerwca. Zwykle na pniakach, powalonych pniach lub ściętych kłodach i gałęziach. Czasami możemy go spotkać na kwiatach, na których siada aby pożywić się pyłkiem i nektarem.
Rębacz pniowiec, rębacz szary - Rhagium mordax
Samce rębaczy szarych są bardzo wojownicze. Kiedy spotkają innego samca, dochodzi między nimi do walki o terytorium i możliwość kopulacji z samicą.
Po kopulacji, samica składa jaja w szczelinach kory drzew liściastych, najchętniej starych dębów, grabów, jesionów, buków, klonów i brzóz. Wybierają zwykle pniaki, powalone pnie lub ścięte kłody. Larwy wylęgają się po około dwóch tygodniach i zaczynają drążyć chodniki między korą a drewnem. Larwy rębacza szarego są płaskie i białawe, a ich głowa jest brązowa. Odżywiają się wewnętrzna warstwą kory, kambium i łykiem. Ich rozwój trwa zwykle dwa lata. Przepoczwarczają się od lipca do września. Larwy wygryzają między korą a drewnem szeroką, owalną kolebkę poczwarkową otoczoną pierścieniem trocin, w której przeobrażają się w dorosłego owada. Chrząszcze te zimują w kolebce poczwarkowej i wiosną wychodzą na powierzchnię. Zimować mogą także larwy.
W przypadku obumierania drzewostanów, bardzo liczne larwy występujące pod korą są cennym i bogatym źródłem pokarmu dla wielu ptaków, szczególnie zimą.
Rębacz pniowiec - Rhagium mordax
W Polsce poza rębaczem szarym występują jeszcze trzy gatunki rębaczy. Rębacz sosnowiec (rębacz pstry) - Rhagium inquisitor i rębacz dębowiec - Rhagium sycophanta, które występują na terenie całego kraju, przy czym ten drugi spotykany jest dość rzadko oraz rębacz dwupaskowy - Rhagium bifasciatum, który spotykany jest tylko na obszarach górskich i podgórskich. Rębacz pstry i rębacz dwupaskowy to chrząszcze związane z drzewami iglastymi: sosną, jodłą, świerkiem i modrzewiem.
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Gromada: Owady (Insecta)
Rząd: Chrząszcze (Coleoptera)
Rodzina: Kózkowate (Cerambycidae)
Gatunek: Rębacz szary (Rhagium mordax)