Biedronka siedmiokropka, boża krówka (Coccinella septempunctata) – to bardzo pospolity gatunek biedronki. W naszym kraju owad ten występuje prawie wszędzie. Siedmiokropkę można spotkać zarówno w środowisku naturalnym (łąki, leśne polany, obrzeża lasów, brzegi wód), jak i antropogenicznym (pola, nieużytki, sady, ogrody, działki, parki, miejskie trawniki). Jest tylko jeden warunek - muszą tam być mszyce.
Biedronka siedmiokropka - Coccinella septempunctata
Biedronka siedmiokropka to chrząszcz (Coleoptera). Osiąga od 5 do 8 mm długości. Jej ciało jest owalne i pękate. Głowa oraz przedplecze są czarne. Po bokach przedplecza znajdują się dwie białe plamki. Pokrywy skrzydłowe są intensywnie czerwone z siedmioma czarnymi kropkami (po trzy na każdej z pokryw i jedna wspólna, położona na łączeniu pokryw, tuż pod tarczką). Wielkość kropek jest zmienna, czasami trafiają się osobniki, u których czarne kropki zlewają się ze sobą, tworząc większe plamy. Istnieją również osobniki melanistyczne, prawie w całości czarne. Dodatkowo na pokrywach (po bokach tarczki) występują dwie białe plamki. Druga para skrzydeł jest błoniasta. Czarne czułki są nieduże, nitkowate i zakończone buławką. Odnóża są czarne i dość krótkie.
Dymorfizm płciowy tych biedronek jest bardzo słaby. Samice są troszkę większe i cięższe od samców. Na oko, trudno jest jednak określić, czy mamy do czynienia z samcem, czy z samicą. U samców tylny brzeg siódmego sternitu odwłoka jest wyraźnie wykrojony, a u samicy jest on prosty.
Coccinella septempunctata - biedronka siedmiokropka
Jaskrawe i kontrastowe ubarwienie to nie przypadek. Biedronka ostrzega w ten sposób swoich wrogów, że jest niejadalna. Jej ciało zawiera dużo różnych alkaloidów. W sytuacji zagrożenia, ze szparek łączących poszczególne człony nóg wydziela żółte kropelki cuchnącej hemolimfy. Może jej to ocalić życie, ponieważ wydzielina ta nie tylko intensywnie pachnie, ale też ma nieprzyjemny, gorzki smak. Niestety nie działa to na wszystkich wrogów. Inny mechanizm obronny biedronki polega na udawaniu martwej. Spada wtedy w trawę i nie rusza się, co również może jej ocalić życie.
Biedronka siedmiokropka to owad prowadzący dzienny tryb życia. Noc przeczekuje na roślinach. W ciągu dnia, jest dość ruchliwa, głównie w czasie zdobywania pokarmu. Potrafi fruwać, ale nie jest dobrym lotnikiem.
Biedronka siedmiokropka to drapieżnik. Żywi się głównie mszycami. Dorosła biedronka zjada nawet kilkadziesiąt mszyc dziennie. Nie pogardzi też czerwcami, tarcznikami i wełnowcami. Czasami sięga też po pokarm roślinny: pyłek kwiatowy, spadź czy nektar.
Dorosłe biedronki siedmiokropki zimują (często gromadnie) w ściółce, w korze drzew, wśród opadniętych liści. Czasami trafiają też do mieszkań, piwnic czy strychów, wciskają się w jakąś szczelinę i zapadają w stan diapauzy (zimowego snu).
Biedronki siedmiokropki - Coccinella septempunctata
Budzą się na wiosnę i przystępują do rozrodu. Po kopulacji samica składa żółte, owalne jajeczka, w grupach po około 40 sztuk. W sumie może ich złożyć nawet 700 sztuk. Zwykle na spodniej stronie liści roślin, na których występują mszyce aby potomstwo miało łatwy dostęp do pokarmu. Po kilku dniach z jajek wylęgają się małe, ruchliwe larwy. Niebieskoszare, granatowe lub fioletowoszare z pomarańczowymi plamkami umieszczonymi nieregularnie po bokach ciała, z licznymi włoskami i brodawkami. Larwy intensywnie żerują. Zjadają różne gatunki mszyc oraz czerwców, zjadają także inne drobne owady oraz roztocza. W sytuacji braku pokarmu może dojść wśród nich do kanibalizmu. W ciągu swego krótkiego życia, jedna larwa jest wstanie zjeść od kilkaset do nawet dwóch tysięcy mszyc. Nie każdy gatunek mszyc jest odpowiedni. Mszyce bzowe, są dla larw biedronki siedmiokropki śmiertelnie trujące (inne biedronki są wstanie zjadać je bez problemu). Przez cały swój czterotygodniowy rozwój, larwy linieją cztery razy, a za piątym razem przepoczwarzają się. Przyczepiają się do podłoża końcówką odwłoka i tworzą wokół siebie twardy pancerzyk. Poczwarki są żółtopomarańczowe w czarne plamy. Po tygodniu, z poczwarki wychodzi owad dorosły. Na początku biedronka jest cała żółta. Z czasem nabiera właściwych barw. Przez pomarańczową, potem pomarańczowoczerwoną, do intensywnie czerwonej. Cykl wybarwiania trwa od momentu wyklucia, do następnej wiosny.
Rozwój od jajeczka do imago trwa stosunkowo krótko, od 30 do 60 dni. Zależy to od panujących w tym okresie temperatur i dostępności pożywienia. W ciągu roku mogą wystąpić dwa pokolenia. Dorosłe biedronki siedmiokropki to dość długowieczne owady, maksymalnie mogą przeżyć nawet 14 miesięcy.
Czasami w sprzyjających warunkach, kiedy lato jest ciepłe i wilgotne a mszyc jest pod dostatkiem biedronki odnoszą wielki sukces rozrodczy i dochodzi do ich masowej obecności. To tak zwana inwazja (plaga) biedronek, możemy je wtedy spotkać prawie wszędzie.
Boża krówka to jeden z najbardziej lubianych przez ludzi owadów. Jest jednym z nielicznych owadów, na widok którego ludzie się prawie zawsze uśmiechają, Biedronki to ważni sprzymierzeńcy ogrodników, w walce ze szkodliwymi mszycami. W Polsce występuje około 80 gatunków biedronek. Do najliczniej występujących w naszym kraju należą: biedronka siedmiokropka - Coccinella septempunctata, biedronka dwukropka - Adalia bipunctata oraz biedronka wrzeciążka - Propylea quatuordecimpunctata. Ostatnio dość licznie pojawia się u nas biedronka azjatycka - Harmonia axyridis.
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Gromada: Owady (Insecta)
Rząd: Chrząszcze (Coleoptera)
Rodzina: Biedronkowate (Coccinellidae)
Gatunek: Biedronka siedmiokropka (Coccinella septempunctata)