makrofotografia

Darownik przedziwny, pająk namiotnik - Pisaura mirabilis – to pająk należący do rodziny darownikowate (Pisauridae). W Polsce występuje pospolicie i dość licznie na terenie całego kraju. Możemy go spotykać od marca do listopada na skrajach lasów, leśnych polanach, suchych i wilgotnych łąkach oraz w ogrodach i parkach. Wybiera stanowiska porośnięte wysoką trawą lub bujną roślinnością zielną. Preferuje stanowiska nasłonecznione ale wilgotne.

Darownik przedziwny - Pisaura mirabilis
Darownik przedziwny - Pisaura mirabilis

Darownik przedziwny to dość duży pająk. Ciało samicy osiąga od 12 do 15 mm długości. Samce są mniejsze, ich ciało osiąga od 10 do 13 mm długości. Smukły głowotułów i odwłok rozdzielone są delikatnym wcięciem. Odwłok silnie zwęża się ku tyłowi. Całe ciało pokryte jest włoskami. Na głowotułowiu znajdują się cztery pary oczu i cztery pary owłosionych, długich i smukłych odnóży krocznych. Dwie przednie pary odnóży są zwykle razem wyciągnięte do przodu. Ubarwienie tego pajęczaka jest bardzo zmienne, od szarego po brązowe. Na głowotułowiu znajduje się biała lub żółtawa smuga o ciemno ograniczonych brzegach. Na odwłoku znajduje się wzór, który może się zmieniać w miarę rozwoju. Najczęściej rysunek składa się z jasnych, podłużnych pasm o falistych brzegach, przypominających warkocz.

Darowniki przedziwne nie budują sieci łownej. Chwytają swoje ofiary za pomocą nogogłaszczek i szczękoczułek. Aktywnie polują na owady oraz inne pająki i pajęczaki. Są bardzo szybkie i sprawne. Na swoje ofiary zwykle czekają w bezruchu na liściach roślin. Kiedy jakiś owad lub pajęczak zbliży się do nich, wtedy błyskawicznie atakują.

Polską nazwę gatunkową darownik przedziwny zawdzięcza zachowaniu samców podczas przypadających na czerwiec godów. Przygotowuje on dla samicy smakowity podarunek, w postaci upolowanego owada zawiniętego w przędzę. Następnie prezentuje samicy przygotowany prezent, unosi głowotułów oraz nogogłaszczki i wymownie porusza przednimi odnóżami. Jeśli samica zainteresuje się posiłkiem i przystąpi do konsumpcji, samiec korzysta z okazji. Dochodzi do kopulacji, która może trwać do godziny ale jej czas uzależniony jest od wielkości owada, który otrzymała samica. Czym posiłek jest większy, tym kopulacja może trwać dłużej. Zdarza się, że samica brutalnie przerywa zbliżenie i ucieka z podarkiem. Bywa też tak, że po skończonej kopulacji samiec odbiera samicy niedojedzony posiłek i szybko umyka.

Po około 2 tygodniach samica tworzy kokon jajowy, w którym przechowuje zapłodnione jaja. Nosi go, pod brzuchem, trzymając nogogłaszczkami. Kokon ma prawie 1 cm średnicy. Przed wykluciem młodych samica umieszcza kokon w namiotowej pajęczynie. To z powodu tej pajęczyny pająk ten bywa nazywany namiotnikiem. Po wykluciu młode darowniki przez pewien czas nie opuszczają żłobkowej pajęczyny i trzymają się razem. Przez kilka, kilkanaście dni pozostają pod opieką samicy. Kiedy się usamodzielnią rozchodzą się w różne strony w poszukiwaniu swojego siedliska.

Podrośnięte osobniki zimują w ściółce, pod martwymi roślinami lub luźną korą. Rozwój trwa dwa lata. W naszej strefie klimatycznej dojrzałość płciową uzyskują zwykle po drugim zimowaniu.

W Polsce oprócz darownika przedziwnego występują jeszcze dwa gatunki pająków należące do rodziny darownikowate (Pisauridae): bagnik nadwodny - Dolomedes plantarius i bagnik przybrzeżny - Dolomedes fimbriatus. Oba gatunki bagników powiązane są ze środowiskiem wodnym. Możemy je spotkać w pobliżu zbiorników wodnych, na brzegach stawów, rzek i jezior oraz na podmokłych łąkach i bagnach. Bagniki potrafią poruszać się po powierzchni wody oraz nurkować.


Królestwo: Zwierzęta (Animalia)

Gromada: Pajęczaki (Arachnida)

Rząd: Pająki (Araneae)

Rodzina: Darownikowate (Pisauridae)

Gatunek: Darownik przedziwny (Pisaura mirabilis)