Piórolotek pięciopiór, piórolotek śnieżynka, śpicolotek pięćpiór - Pterophorus pentadactyla, (dawniej Aciptilia pentadactyla) to motyl nocny należący do rodziny piórolotkowatych (Pterophoridae). Jest motylem pospolitym, występuje dość licznym na terenie całego kraju. Zasiedla otwarte przestrzenie: pola, łąki, ogrody, zarośla, obrzeża lasów, tereny ruderalne. Ze względu na nocny tryb życia i małe rozmiary bywa często niezauważanym. Owady dorosłe możemy obserwować od maja do września. Aktywne są głównie o zmierzchu i w nocy. W ciągu dnia odpoczywają w trawie lub na liściach.
Piórolotek pięciopiór - Pterophorus pentadactyla
Piórolotek śnieżynka to najbardziej znany przedstawiciel rodziny piórolotkowatych w naszym kraju. Swoją popularność zawdzięcza ciekawemu i nietuzinkowemu wyglądowi. Jego ciało jest w całości śnieżnobiałe a skrzydła bardziej przypominają pióra ptaków niż skrzydła motyli.
To nieduży motyl o smukłej i delikatnej budowie ciała. Osiąga 17 mm długości a rozpiętość skrzydeł waha się od 24 do 35 mm. Skrzydła pozostają rozłożone nawet w czasie spoczynku (tylne skrzydła są wtedy wsunięte pod przednie), przez co ciało piórolotka kształtem przypomina literę „T”. Przednie skrzydła są głęboko podzielone na 2 płaty, a tylne na 3 płaty – co w sumie daje pięć płatów (stąd drugi człon nazwy – „pięciopiór”) Z głównych promieni skrzydeł odchodzą drobne rzęski, które tworzą długą strzępinę przypominającą wyglądem ptasie pióra (stąd pierwszy człon nazwy – „piórolotek”). Taka konstrukcja skrzydeł powoduje, że lot tego motyla jest chwiejny. Nogi piórolotka śnieżynki są bardzo długie i cienkie a na ich goleniach znajdują się dwie pary ostróg. Kiedy motyl jest w spoczynku, zwykle siedzi na dwóch przednich parach nóg, a tylna para jest ułożona wzdłuż ciała. Na niedużej głowie znajdują się białe, nitkowate czułki i para zielonkawych oczu.
Piórolotki pięciopióre do godów przystępują latem. Po kopulacji samica składa od 25 do 130 białych jajek (pojedynczo lub w małych pakietach). Samica przykleja jajeczka do spodniej strony młodych liści rośliny żywicielskiej. Najczęściej są to: powoje, kieliszniki, koniczyny, zawilce lub tarnina. Wraz z rozwoje jajeczka wybarwiają się na kolor jasno zielony. Po pewnym czasie z jajeczek wylęgają się larwy. Gąsienice na początku są zielonkawe, w drugim stadium rozwoju na ich grzbiecie pojawia się ciemna linia z białymi plamami po bokach, na każdym segmencie grzbietu widoczne są żółte plamki, oraz czarne guzki, z których wyrastają długie, białe włosy. Dojrzałe gąsienice są żółtawo-zielone z białym owłosieniem i osiągają długość 12 mm.
Larwy początkowo żerują na spodniej stronie młodych liści rośliny żywicielskiej. Na obgryzanych liściach powstają brązowe plamy. Później gąsienice żerują również na wierzchniej stronie liści, a także na pąkach kwiatowych i kwiatach. Kiedy nie żerują odpoczywają na spodniej stronie liści lub na łodygach.
W naszych warunkach klimatycznych piórolotki pięciopióre wydają zwykle jedno pokolenie w roku. Zimują gąsienice. Wiosną kiedy temperatura otoczenia wzrośnie do odpowiedniego poziomu, gąsienice przechodzą w stan poczwarki. Przepoczwarzenie odbywa się na spodniej stronie liścia. Smukłe poczwarki ze spiczastą końcówką są zielonkawe lub brudnobiałe, czasami z czarnymi plamami, a z ich brodawek wyrastają białe włosy.
Po kilku dniach z poczwarki wychodzi owad dorosły i cykl życiowy się zamyka. Czasami w bardzo sprzyjających warunkach do przepoczwarzenia może dojść w pierwszym roku i nowe pokolenie może pojawić się pod koniec lata.
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Gromada: Owady (Insecta)
Rząd: Motyle (Lepidoptera)
Rodzina: Piórolotkowate (Pterophoridae)
Gatunek: Piórolotek pięciopiór (Pterophorus pentadactyla)