Chrabąszcz majowy - Melolontha melolontha - to dość duży i masywny chrząszcz z rodziny poświętnikowate, żukowate (Scarabaeidae). Dorosły osobnik osiąga od 25 do 30 mm długości.
Czarne, owalne, nieco wydłużone ciało od strony grzbietowej pokrywają brązowo-brunatne lekko omszone pokrywy skrzydeł. Na każdej z pokryw widać cztery podłużne żeberka. Druga para skrzydeł jest błoniasta. Na przedpleczu widać wyraźną linią środkową. Po bokach odwłoka widać ułożone w równe rzędy, białe, trójkątne plamki, a na jego końcu znajduje się wydłużony i ostro zakończony wyrostek (pygidium). Spód ciała pokryty jest jasnymi włoskami. Na tułowiu znajdują się 3 pary brunatnych odnóży krocznych, zakończonych ostrymi pazurkami. Na głowie znajduje się para brunatnych czułków. Samce mają większe czułki, a ich wachlarzykowate buławki są złożone z 7 płatów. U samic są one mniejsze a buławki składają się z 6 płatów. Na głowie znajdują się również dość duże oczy, oraz silny gryzący aparat gębowy.
Chrabąszcz majowy - Melolontha melolontha
Chrabąszcz majowy to owad dość pospolity w Polsce. Występuje praktycznie w całym kraju. Co kilka lat, w niektórych regionach pojawia się masowo. Preferują otwarte drzewostany, zagajniki, obrzeża lasów, sady i parki. Dorosłe chrabąszcze pojawiają się w pierwszej połowie maja (stąd jego nazwa) i można je spotykać do końca czerwca. Chrabąszcz majowy jest aktywny głównie o zmierzchu – to wtedy odbywa loty godowe (wśród koron drzew zaobserwować można wtedy chmary latających chrząszczy) oraz żeruje na liściach drzew. Dorosłe owady żywią się młodymi liśćmi: dębów, buków, drzew owocowych, brzóz, wierzb i innych). Sporadycznie ogryzają kwiaty sosen i młode igły modrzewiowe. W dzień są ospałe i niezbyt chętne do ruchu, odpoczywają wśród koron drzew.
Cykl rozwojowy chrabąszcza majowego trwa w zależności od warunków środowiskowych od 4 do 5 lat i dzieli się na następujące etapy: stadium jaja, trzy stadia larwalne (L1, L2, L3), stadium spoczynkowe (poczwarka) i postać dorosłą chrząszcza (imago).
W maju podczas lotów godowych chrabąszcze majowe dobierają się w pary i dochodzi do kopulacji. Nazywamy to rójką, która u tego gatunku trwa około 6 tygodni. Samice wydzielają feromony, które przyciągają do nich samców. Samce rozpoznają feromony dzięki receptorom znajdującymi się w ich rozbudowanych, wachlarzykowatych czułkach. Mają naprawdę dobry zmysł węchu.
Zapłodnione samice zakopują się w ziemi, w pobliżu drzew, w wydrążonym przez siebie korytarzu na głębokości 10–20 cm, gdzie składają jaja, w złożu po 15–20 sztuk. Po złożeniu jajek, część samiczek ginie, a część ponownie odbywa gody i składa jajka w nowym złożu. Jajeczka mają wymiary 2 x 3 mm. Po 4-6 tygodniach z jajeczek wylegają się larwy, które nazywamy pędrakami. Po wylęgu długość ich ciał wynosi kilka milimetrów. Początkowo pędraki żyją gromadnie, żerują płytko w ziemi, odżywiając się rozkładającymi się resztkami roślinnymi. Zimują w ziemi, poniżej warstwy zamarzania, na głębokości do 1 metra. Na wiosnę wędrują z powrotem do wierzchniej warstwy gleby. W drugim roku życia larwy rozdzielają się i odżywiają się już korzonkami roślin zielnych. Pędraki w swym rozwoju przechodzą dwa linienia (trzy stadia larwalne). Pędraki żerują na coraz to grubszych systemach korzeniowych. Najbardziej żarłoczne, stają się pod koniec swojego rozwoju, w 3 lub 4 roku (czas rozwoju zależy od warunków środowiskowych, głównie od temperatury i dostępności pożywienia). Podgryzają wtedy także korzenie krzewów i młodych drzew. Pędraki są biało-kremowe, grube, wygięte w podkowę. Mają pomarańczowo-brunatną głowę, silny gryzący aparat gębowy oraz 3 pary, dobrze wykształconych, pomarańczowych odnóży. Dorastają do 60 mm długości. Kiedy pędrak osiągnie taką wielkość, przestaje żerować. Wygrzebuje jamkę, w której zmienia się w poczwarkę. Rozpoczyna się proces przeobrażania w dorosłego chrabąszcza, który trwa około 6 tygodni. Dorosłe chrabąszcze na powierzchnię nie wychodzą od razu, pozostają w ziemi do wiosny przyszłego roku. W maju gdy temperatura gleby wzrasta powyżej 10 stopni C, wychodzą na powierzchnię i zaczynają żerować na młodych liściach drzew. Pierwsze na powierzchnie wychodzą samce, a 10 dni po nich samice.
Larwy chrabąszcza majowego uszkadzają systemy korzeniowe roślin zielnych, krzewów, drzew oraz nadgryzają bulwy warzyw korzeniowych. Ich obecność źle znoszą także trawniki. Z uwagi na występujące co kilka lat masowe wylęgi, mogą powodować znaczne straty w uprawach, szczególnie w uprawach leśnych. Pędraki mają sporo wrogów naturalnych do których należą: krety, ryjówki, borsuki, dziki, szpaki, larwy drapieżnych owadów. Dorosłe chrabąszcze są zjadane przez ptaki i większe nietoperze.
W Polsce oprócz chrabąszcza majowego występuje bardzo podobny do niego chrabąszcz kasztanowy (Melolontha hippocastani). Różnią się one między innymi zakończeniem odwłoka (pygidium), które u chrabąszcza kasztanowego jest na końcu rozszerzone i tępo zakończone. Chrabąszcz kasztanowy jest w naszym kraju gatunkiem spotykanym dużo rzadziej.
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Gromada: Owady (Insecta)
Rząd: Chrząszcze (Coleoptera)
Rodzina: Poświętnikowate (Scarabaeidae)
Gatunek: Chrabąszcz majowy (Melolontha melolontha)