makrofotografia

Strojnica baldaszkówka, strojnica włoska (Graphosoma italicum), to pluskwiak z rodziny tarczówkowate (Pentatomidae). Pierwotnie gatunek ten zasiedlał region śródziemnomorski. Od kilkudziesięciu lat (wraz z ocieplaniem się klimatu) granica występowania strojnicy włoskiej przesuwa się na północ Europy. Rozprzestrzeniła się na cały kontynent docierając także do Polski, Strojnica włoska jest więc u nas gatunkiem obcym, napływowym. Jeszcze w latach 80-tych XX wieku była notowana sporadycznie tylko na południu naszego kraju. Obecnie występuje w Polsce pospolicie i licznie. Ten przybysz z południa Europy jest owadem ciepłolubnym, więc preferuje stanowiska ciepłe i dobrze nasłonecznione. Możemy ją spotkać na łąkach, murawach kserotermicznych, nieużytkach, skrajach lasów i dróg, a nawet w naszych ogrodach. Wszędzie tam gdzie występują rośliny z rodziny baldaszkowatych (selerowatych). Do roślin żywicielskich tego owada należą: marchew zwyczajna, pasternak zwyczajny, dzięgiel leśny, barszcz zwyczajny. gorysz pagórkowy i trybula leśna. Pluskwiaki te są roślinożercami, odżywiają się sokami roślin żywicielskich, które wysysają za pomocą kłujki.

Strojnica włoska - Graphosoma italicum
Strojnica baldaszkówka włoska - Graphosoma italicum

Do niedawna strojnica włoska (Graphosoma italicum) uznawana była za podgatunek strojnicy baldszkówki (Graphosoma lineatum). Po wykonaniu badań DNA mitochondrialnego okazało się, że to dwa odrębne gatunki. Co więcej okazało się że strojnica baldaszkówka występuje jedynie na Sycylii i w północnej Afryce, a całą Europę podbiła strojnica włoska. Z tego powodu pluskwiaki, które do niedawna nazywaliśmy strojnicą baldaszkówką, obecnie poprawnie powinniśmy nazywać strojnicą włoską. To są dwa odrębne gatunki a w Polsce występuje właśnie strojnica włoska.

Strojnica włoska - Graphosoma italicum
Strojnica włoska - Graphosoma italicum

Strojnica włoska osiąga od 8 do 12 mm długości. Jej ciało jest szerokie i krępe, grzbietowo-brzusznie spłaszczone. Głowa jest nieduża, stożkowata wyposażona w aparat gębowy ssący z kłujką. Na głowie znajduje się para oczu złożonych i para przyoczek. Strojnica włoska to jeden z najładniej ubarwionych pluskwiaków występujących w naszym kraju. Posiada bardzo charakterystyczne barwy. Na jej czerwonym ciele rozmieszczone są podłużne, czarne pasy. Dwa z nich zbiegają się na głowie, sześć biegnie równolegle na przedpleczu, a cztery z nich przechodzą na tarczkę. Tarczka jest silnie rozbudowana, szeroka, wydłużona, sięga końca odwłoka i przykrywa niemal całkowicie skrzydła. Skrzydła błoniaste są dobrze rozwinięte, ukryte pod płasko złożonymi półpokrywami. Listewki odwłokowe posiadają czerwono czarne pasy. Spód ciała jest jasnoczerwony w liczne czarne kropki. Czułki składające się z pięciu członów, zwykle są całe czarne, czasami lekko czerwonawe. Spodnia strona ciała jasnoczerwona, z licznymi czarnymi plamami. Odnóża są czarne, czerwonawe mogą być jedynie środkowe części goleni. To jaskrawe ubarwienie pełni role ostrzegawczą. Podobnie jak inne pluskwiaki, strojnica posiada gruczoły, które potrafią wydzielać nieprzyjemną w smaku i zapachu substancję i w ten sposób może skutecznie odstraszać, czy zniechęcać potencjalnych wrogów.

Osobniki dorosłe (imago) możemy obserwować od kwietnia do października. Gody strojnicy włoskiej przypadają na koniec wiosny i lato. Samce i samice wabią się wzajemnie feromonami. Dobierają się w pary, łączą się ze sobą odwłokami i dochodzi do kopulacji. Następnie samiczka składa na roślinie żywicielskiej białe jajeczka. Jedna samiczka potrafi w sumie złożyć do 400 jajeczek. Samica chroni przed drapieżnikami jajeczka a czasami również larwy, które się z nich po pewnym czasie wylęgają. Początkowo są jednolicie pomarańczowe, a później zmieniają barwę na brązową. Z czasem u starszych larw pojawiają się ciemne pasy. Larwy podobnie jak owady dorosłe żywią się sokami roślin baldaszkowatych. Rozwój larwalny trwa krótko i po pięciu linieniach zwykle w lipcu przeobrażają się w owady dorosłe. Zimują owady dorosłe w ściółce, wśród martwych roślin i opadłych liści.


Królestwo: Zwierzęta (Animalia)

Gromada: Owady (Insecta)

Rząd: Pluskwiaki (Hemiptera)

Rodzina: Tarczówkowate (Pentatomidae)

Gatunek: Strojnica baldaszkówka (Graphosoma italicum)